کتاب سبک شناسی نثر | دکتر سیروس شمیسا
انتشارات میترا
نقد ادبی و زبان فارسی
سبک‌شناسی شعر
سیر تحول و تحلیل تطبیقی سبک‌های نثر فارسی
خلاصه کتاب «سبک‌شناسی نثر»
دکتر شمیسا در این کتاب به تحلیل تاریخی و ساختاری سبک‌های نثر فارسی می‌پردازد. او ابتدا مفهوم سبک را تعریف کرده و سپس روند تحولات نثر فارسی را از دوران سادهٔ نخستین تا شکل‌های پیچیده‌تر بررسی می‌کند. مؤلف با تکیه بر مثال‌هایی از تاریخ بیهقی، گلستان سعدی، کلیله و دمنه، مقامات حمیدی و متون منشیانه، تفاوت در واژگان، نحو، صنایع بدیعی و آهنگ جمله را به‌عنوان شاخصه‌های سبک نشان می‌دهد. تحلیل نثر دوره‌های مشروطه و معاصر نیز بخش پایانی کتاب را تشکیل می‌دهد.
آنچه در کتاب «سبک‌شناسی نثر» خواهید خواند
- چیستی سبک و روش‌های سبک‌شناسی نثر
- معرفی و تحلیل سبک خراسانی، عراقی و مغولی در نثر
- ویژگی‌های جمله‌سازی، موسیقی، لغت و تصویر در سبک‌های مختلف
- بررسی نثر فنی، مرسل، اداری و عرفانی
- مطالعه‌ی نثر معاصر (مطبوعات، داستان کوتاه، نثر دانشگاهی)
- تحلیل تطبیقی نثر گذشته و امروز با تکیه بر معناشناسی و ساختار
ویژگی‌های منحصربه‌فرد کتاب «سبک‌شناسی نثر»
- نگرش ترکیبی از بلاغت سنتی و زبان‌شناسی مدرن
- سامان‌دهی جدید طبقه‌بندی سبک‌های نثر فارسی
- استفاده از نمونه‌های متنی و تحلیل خط‌به‌خط آن‌ها
- زبان آموزشی روان همراه با استدلال علمی
- منبع قطعی برای پژوهش‌های نقد ادبی و پایان‌نامه‌های مرتبط
کتاب «سبک‌شناسی نثر» به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟
به دانشجویان و استادان ادبیات فارسی، علاقه‌مندان به نقد ادبی، نویسندگان و ویراستاران حرفه‌ای، و پژوهشگرانی که در زمینه‌ی تاریخ نثر فارسی و بلاغت کار می‌کنند.
آشنایی با نویسنده کتاب | دکتر سیروس شمیسا
دکتر سیروس شمیسا (زادهٔ ۱۳۲۷ در رشت) از برجسته‌ترین منتقدان و استادان زبان و ادبیات فارسی در نیم‌قرن اخیر است. او تحصیلات خود را در رشته‌ی ادبیات فارسی در دانشگاه تهران به پایان رساند و سال‌ها به تدریس در دانشگاه‌های ایران پرداخت. شمیسا با آثاری همچون «سبک‌شناسی نثر»، «سبک‌شناسی شعر»، «نگاهی تازه به بدیع» «بیان»، «نقد ادبی» و «شاعرانه‌ی زبان» شیوه‌ای علمی، نو و تحلیلی در آموزش و نقد ادبی پدید آورد که به‌سرعت جای خود را در دانشگاه‌ها و پژوهش‌های ادبی باز کرد.
نگاه او در آثارش بر پیوند زیباشناسی سنتی با رویکردهای زبان‌شناسی و روان‌شناسی ادبیات استوار است. نثر روشن و نظام‌مند، ارجاع دقیق به متون کلاسیک و کوشش در بومی‌سازی نظریه‌های نقد نو، از ویژگی‌های انحصاری کار شمیسا به شمار می‌رود. بسیاری از کتابهای او سال‌هاست به‌عنوان منابع اصلی آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری ادبیات فارسی تدریس می‌شوند.
از میان شاگردان و پژوهشگران این حوزه، شمیسا به عنوان یکی از پایه‌گذاران جریان تحلیل سبک در ایران شناخته می‌شود. آثار او مرجع معتبر برای نویسندگان، مدرسان، دانشجویان نقد ادبی و بلاغت است و در کنار پژوهش، به بازنگری در مفاهیم سنتی بیان، بدیع و معنی‌شناسی یاری رسانده.
شمیسا همچنان از چهره‌های تأثیرگذار در پژوهش ادبیات فارسی معاصر است و رویکرد آموزشی‌اش، نسل جدید منتقدان را به ساختارگرایی بومی در ادبیات فارسی نزدیک کرده است.
