سیروس شمیسا

دکتر سیروس شمیسا (زادهٔ ۱۳۲۷ در رشت) از برجستهترین منتقدان و استادان زبان و ادبیات فارسی در نیمقرن اخیر است. او تحصیلات خود را در رشتهی ادبیات فارسی در دانشگاه تهران به پایان رساند و سالها به تدریس در دانشگاههای ایران پرداخت. شمیسا با آثاری همچون «سبکشناسی نثر»، «سبکشناسی شعر»، «نگاهی تازه به بدیع»، «بیان»، «نقد ادبی» و «شاعرانهی زبان» شیوهای علمی، نو و تحلیلی در آموزش و نقد ادبی پدید آورد که بهسرعت جای خود را در دانشگاهها و پژوهشهای ادبی باز کرد.
نگاه او در آثارش بر پیوند زیباشناسی سنتی با رویکردهای زبانشناسی و روانشناسی ادبیات استوار است. نثر روشن و نظاممند، ارجاع دقیق به متون کلاسیک و کوشش در بومیسازی نظریههای نقد نو، از ویژگیهای انحصاری کار شمیسا به شمار میرود. بسیاری از کتابهای او سالهاست بهعنوان منابع اصلی آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری ادبیات فارسی تدریس میشوند.
از میان شاگردان و پژوهشگران این حوزه، شمیسا به عنوان یکی از پایهگذاران جریان تحلیل سبک در ایران شناخته میشود. آثار او مرجع معتبر برای نویسندگان، مدرسان، دانشجویان نقد ادبی و بلاغت است و در کنار پژوهش، به بازنگری در مفاهیم سنتی بیان، بدیع و معنیشناسی یاری رسانده.
شمیسا همچنان از چهرههای تأثیرگذار در پژوهش ادبیات فارسی معاصر است و رویکرد آموزشیاش، نسل جدید منتقدان را به ساختارگرایی بومی در ادبیات فارسی نزدیک کرده است.