کتاب نگاهی تازه به بدیع | دکتر سیروس شمیسا
انتشارات میترا
بلاغت و بدیع
نقد ادبی
نظریه و تحلیل علم بدیع در شعر فارسی
خلاصه کتاب «نگاهی تازه به بدیع»
شمیسا در این اثر همه‌ی عناصر بدیع را از حالت فهرست‌محور به تحلیلی مفهومی تبدیل می‌کند. او نشان می‌دهد که بدیع، نه زینت بیرونی کلام، بلکه بخشی از نظام معنایی شعر است. هر آرایه به‌منزله‌ی ابزاری شناختی است که ساختار ذهنی شاعر را آشکار می‌کند. نویسنده با آوردن مثال‌هایی از اشعار حافظ، مولوی، خاقانی و شاعران معاصر، کاربرد زنده‌ی آرایه‌ها را در ایجاد تأثیر عاطفی و زیبایی‌شناسی بررسی می‌کند.
آنچه در کتاب «نگاهی تازه به بدیع» خواهید خواند
- تاریخچه و ماهیت علم بدیع در ایران و جهان عرب
- تعریف نو از آرایه‌ها بر پایه‌ی معناشناسی و نشانه‌شناسی
- تحلیل مجدد تشبیه، استعاره، کنایه، پارادوکس، و واج‌آرایی
- پیوند میان فرم، محتوا و روان شناسی تخیل شاعر
- بررسی نمونه‌های تاریخی از سبک خراسانی تا شعر نو
ویژگی‌های منحصربه‌فرد کتاب «نگاهی تازه به بدیع»
- نگرش تحقیقی مدرن بر بنیاد نظریه‌های اروپایی بلاغت
- زبان ساده همراه با تحلیل آکادمیک دقیق
- بازتعریف علمی جایگاه آرایه در معنا و فرم
- نمونه‌های قرینه از شعر کلاسیک و معاصر
- بزرگ‌ترین تجدیدنظر در سنت آموزش بدیع در نیم‌قرن اخیر
کتاب «نگاهی تازه به بدیع» به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟
به دانشجویان و استادان زبان و ادبیات فارسی، منتقدان ادبی، معلمان، و تمام علاقه‌مندان به شناخت سازوکار بلاغی شعر فارسی. همچنین مناسب خوانندگانی است که می‌خواهند شعر را از منظر ساخت زیبایی در زبان بفهمند.
آشنایی با نویسنده کتاب | دکتر سیروش شمیسا
دکتر سیروس شمیسا (زادهٔ ۱۳۲۷ در رشت) از برجسته‌ترین منتقدان و استادان زبان و ادبیات فارسی در نیم‌قرن اخیر است. او تحصیلات خود را در رشته‌ی ادبیات فارسی در دانشگاه تهران به پایان رساند و سال‌ها به تدریس در دانشگاه‌های ایران پرداخت. شمیسا با آثاری همچون «سبک‌شناسی نثر»، «سبک‌شناسی شعر»، «نگاهی تازه به بدیع» «بیان»، «نقد ادبی» و «شاعرانه‌ی زبان» شیوه‌ای علمی، نو و تحلیلی در آموزش و نقد ادبی پدید آورد که به‌سرعت جای خود را در دانشگاه‌ها و پژوهش‌های ادبی باز کرد.
نگاه او در آثارش بر پیوند زیباشناسی سنتی با رویکردهای زبان‌شناسی و روان‌شناسی ادبیات استوار است. نثر روشن و نظام‌مند، ارجاع دقیق به متون کلاسیک و کوشش در بومی‌سازی نظریه‌های نقد نو، از ویژگی‌های انحصاری کار شمیسا به شمار می‌رود. بسیاری از کتابهای او سال‌هاست به‌عنوان منابع اصلی آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری ادبیات فارسی تدریس می‌شوند.
از میان شاگردان و پژوهشگران این حوزه، شمیسا به عنوان یکی از پایه‌گذاران جریان تحلیل سبک در ایران شناخته می‌شود. آثار او مرجع معتبر برای نویسندگان، مدرسان، دانشجویان نقد ادبی و بلاغت است و در کنار پژوهش، به بازنگری در مفاهیم سنتی بیان، بدیع و معنی‌شناسی یاری رسانده.
شمیسا همچنان از چهره‌های تأثیرگذار در پژوهش ادبیات فارسی معاصر است و رویکرد آموزشی‌اش، نسل جدید منتقدان را به ساختارگرایی بومی در ادبیات فارسی نزدیک کرده است.
