ایده های تکاملی مختلفی قبلا برای توضیح یافته های جدید در زیست شناسی ارائه شده بود. حمایت فزایندهای از چنین ایدههایی در میان آناتومیستهای مخالف و عموم مردم وجود داشت، اما در نیمه اول قرن نوزدهم، تأسیسات علمی انگلیسی به کلیسای انگلستان پیوند نزدیک داشت، در حالی که علم بخشی از الهیات طبیعی بود. ایدههای مربوط به دگرگونی گونهها بحثبرانگیز بود زیرا با این باور که گونهها بخشهای تغییرناپذیر یک سلسله مراتب طراحیشده هستند و اینکه انسانها منحصربهفرد و بیربط با حیوانات دیگر هستند، در تضاد بود. مفاهیم سیاسی و الهیاتی به شدت مورد بحث قرار گرفت، اما تغییر شکل توسط جریان اصلی علمی پذیرفته نشد.
این کتاب برای خوانندگان غیرمتخصص نوشته شد و پس از انتشار مورد توجه گسترده قرار گرفت. داروین قبلا به عنوان یک دانشمند بسیار مورد توجه بود، بنابراین یافته های او جدی گرفته شد و شواهدی که ارائه کرد باعث ایجاد بحث های علمی، فلسفی و مذهبی شد