کتاب "راهی به رهایی ذهن" ( با عنوان اصلی A Liberated Mind: How to Pivot Toward What Matters) اثر استیون سی. هیز (Steven C. Hayes)، روانشناس بالینی و خالق درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، یکی از کتابهای تأثیرگذار در حوزه رشد شخصی و روانشناسی مدرن است. این کتاب در سال ۲۰۱۹ منتشر شد و بر اساس دهه ها پژوهش در زمینه انعطاف‌پذیری روانشناختی و بهبود کیفیت زندگی نوشته شده است.
مفاهیم کلیدی کتاب راهی به رهایی ذهن
۱. راهی به رهایی ذهن (Liberated Mind):
- هیز توضیح میدهد که چگونه ذهن انسان اغلب در دام افکار منفی، ترسها و الگوهای قدیمی گیر میکند و راه رهایی از این چرخه معیوب چیست.
- هدف اصلی: یادگیری «چرخش» به سمت ارزشها و اقدامات معنادار، حتی در حضور درد و ناراحتی.
۲. انعطاف‌پذیری روانشناختی (Psychological Flexibility):
- مفهوم محوری ACT که شامل ۶ مهارت است:
- گسلش شناختی (جداسازی از افکار محدودکننده).
- پذیرش (پذیرش احساسات بدون جنگیدن با آنها).
- حضور در لحظه (تمرکز بر اکنون).
- خود به عنوان زمینه (دیدن خود فراتر از افکار و احساسات).
- ارزشها (شناسایی عمیقترین خواستههای زندگی).
- اقدام متعهدانه (حرکت بر اساس ارزشها، نه ترسها).
۳. علم پشت ایده ها:
- هیز با تکیه بر تحقیقات علوم اعصاب و روانشناسی، نشان میدهد که چگونه تمرین ACT میتواند ساختار مغز را تغییر دهد و به کاهش اضطراب، افسردگی و استرس کمک کند.
نکات برجسته:
- داستانهای واقعی: مثالهایی از افرادی که با چالشهای شدید (اعتیاد، بیماریهای روانی، از دستدادن عزیزان) روبرو بودند و با استفاده از ACT مسیر زندگیشان را تغییر دادند.
- تمرینهای عملی: کتاب پر از تمرینهای ساده و کاربردی برای شروع فرآیند «چرخش» به سمت زندگی ارزش‌محور است.
- نقد فرهنگ «شادکامی اجباری»: هیز توضیح میدهد که چرا تلاش برای «همیشه شاد بودن» غیرممکن و حتی مضر است و به جای آن، بر پذیرش رنج به عنوان بخشی از زندگی انسان تأکید میکند.
این کتاب برای چه کسانی مناسب است؟
- افرادی که با اضطراب، افسردگی یا استرس دست و پنجه نرم میکنند.
- کسانی که میخواهند از الگوهای فکری و رفتاری تکراری رها شوند.
- درمانگران، مربیان و علاقه مندان به روانشناسی مثبت‌گرا.
دیدگاه خود را بنویسید