نادرشاه افشار در حدود 3 قرن پیش (333 سال) در ۲۸ محرم ۱۱۰۰ هجری قمری مصادف با ۲۲ نوامبر ۱۶۸۸ میلادی در دَستجِرد، از آبادی‌های نزدیکِ اَبیوَرد زاده شد. وی پایه گذار سلسلهٔ افشار و از پادشاهان ایران پس از اسلام است.
سرکوب شورشیان افغان و بیرون راندن عثمانی و روسیه از کشور و تجدید استقلال ایران و نیز فتح دهلی و ترکستان و جنگ‌های پیروزمندانهٔ او سبب شهرت بسیارش شد. او را ناپلئونِ آسیایی یا ناپلئونِ ایرانی و آخرین فاتحِ بزرگِ آسیای میانه می‌دانند و اکنون اغلب ناپِلئون «نادرشاهِ اروپا» نامیده می‌شود.
نادر در آغازِ جوانی، نزد حاکمِ ابیورد، باباعلی بیک کوسه احمدلو به خدمت مشغول شد. در هرج‌ومرجِ ناشی از هجومِ افغان‌ها به ایران، نادر به خدمتِ مَلِک محمود سیستانی درآمد که مشهد را تصرف کرده بود. پس از دسیسه‌های گوناگون با سردارانِ ترکمانِ افشار و جَلایِر، نادر گروه خویش از مهاجمان را تشکیل داد و در اتحاد با کُردهای چَمَشْگَزَک در خَبوشان، بر سر کنترلِ مالکیتِ مشهد با ملک محمود به رقابت پرداخت و او را شکست داد. نقش وی در سرکوبِ ملک محمود سیستانی، او را مورد توجهِ تهماسب قرار داد و در سال ۱۱۳۹ ه.ق/۱۷۲۶ م، نادر و نیروی ۲۰۰۰ نفریَش را به خدمت گرفت. پس از مدتی، نادر به «قورچی‌باشی» (فرمانده گارد) منصوب شد و مقامِ «تهماسب‌قلی» (پیشکارِ تهماسب) را به‌عهده گرفت. اعتبارِ وی پیوسته افزایش یافت زیرا سپاهِ تهماسب را به پیروزی‌های فراوانی رساند.
نادر شاه افشار، رئیس ایل افشار و بنیانگذار دودمان افشاریه بود که دوازده سال بر ایران حکومت کرد. پایتخت وی شهر مشهد بود. او از مشهورترین پادشاهان ایران پس از اسلام است.
او به مدت ۱۲ سال پادشاهی کرد و در این مدت دائماً به لشکرکشی به نواحی گوناگون مشغول بود. در این مدت توانست بحرین، قندهار، خوارزم، بخارا و بسیاری نواحی دیگر که برای سال‌ها از ایران جدا شده‌بود را به ایران بازگرداند. مهم‌ترین فتح او فتح هندوستان بود.
افغان‌های یاغی پس از فتح قندهار به دست نادر، به دهلی گریخته بودند. نادرشاه سه بار به هند اخطار نمود که افسران اشرف افغان که جزو غارتگران بودند (حدودا ۸۰۰ نفر) و در قتل عام مردم ایران نقش اساسی داشتند را به ایران تحویل دهد. در پی عدم تحویل آنها سپاه ایران از رود سند گذشت و در جنگ کَرنال هندی‌ها را شکست داده و دهلی را تصرف کرد. سپس ۸۰۰ متجاوز افغان را در بازار دهلی دار زدند و بازگشتند. نادر به رغم کمی سپاهیانش در مقابل لشکریان فیل سوار هندی توانست با به‌کارگیری تاکتیک‌های نوین جنگی، لشکر انبوه هندوستان را در هم بکوبد. نادر شاه توانسته بود با آموزش‌های رزمی سنگین و کارآمد ارتش خود را به یک جنگ افزار رعب‌آور برای دشمن تبدیل کند.
جواهراتی چون کوه نور و دریای نور و تخت طاووس و کره جواهرنشان از هند به غنیمت گرفته شد. میزان غنائم به حدی بود که نادر برای سه سال گرفتن مالیات را درایران قطع کرد.
در زمانی که صفویان با هجوم افغان‌ها از هم پاشیده بودند و کشور مورد تجاوز دشمنان داخلی و خارجی بود، عثمانی‌ها ازغرب و روس‌ها از شمال و اعراب از جنوب و ترکمانان از شرق به تاخت و تاز و قتل و غارت مشغول بودند، نادر وضعیت حاکمیت ایران را به‌سامان نمود.
در عهد نادر دشمنان و متجاوزان به کشور توسط وی سرکوب شدند و کشور اندکی از قدرت گذشتهٔ خویش را در حفاظت از مرزها و اعمال قدرت یک حکومت مقتدر مرکزی بر تمام وطن، بازیافت. ترکمانان وازبکان به ماوراءالنهر عقب‌نشینی کردند.
بناهایی که به دستور نادر در خراسان بنا شده‌اند نظیر کلات نادری و کاخ خورشید از آثار مهم بازمانده از این دوران هستند. در عهد او به سپاه و تأمین نیرو بسیار توجه می‌شد. نادر اقوام ایرانی را متحد و منسجم در زیر پرچم ایران درآورد و باردگیر ایران قدرتمندترین کشور آسیا گشت. شهرها یا ولایات ایران در دوره نادر به شرح زیر بودند: آذربایجان، افغانستان، بلوچستان (پاکستان)، ترکمنستان، گرجستان، داغستان، بحرین، قطر، کشمیر و غیره.
نادر از فرمانروایانی بود که برای آخرین بار ایران را به محدوده طبیعی فلات ایران رسانید و با تدارک کشتی‌های عظیم جنگی، کوشید تا استیلای حقوق تاریخی کشور را بر آب‌های شمال و جنوب تثبیت کند. با افول دولت نادری، سرزمین پهناور فلات ایران که پس از مدت‌ها به زیر یک درفش درآمده و رنگ یگانگی پذیرفته بود، از هم پاشید.
اگر میخواهید با یکی از جذابترین , مقتدرترین بی‌باک‌ترین و کوشا‌ترین سرداران ایرانی حتی جهان بیشتر آشنا شوید ، ما تعدادی کتاب از بهترین و معتبر ترین کتاب هایی که در رابطه با نادر شاه منتشر شده است را خدمت شما معرفی می کنیم .
1. نادر پسر شمشیر نوشته نور الله لارودی
کتاب نادر پسر شمشیر به زندگی کامل نادرشاه از بدو تولد، جنگ و فتوحات، سیر کامل زندگانی او تا به انتها به همراه نامه‌ها و اسناد و مدارکی که در طول زندگانیش از جاهای مختلف کسب کرده بود، می‌پردازد. از جامع بودن کتاب این بس، استاد رشید یاسمی از آن به عنوان "مبسو‌ط‌ترین شرح که از دوره پرافتخار آن جهان‌گشای بزرگ به زبان فارسی تألیف گشته" نام برده و استاد سعید نفیسی گفته "کتابی بدین روشنی و با این درجه از تحقیق و حق‌گوی و انصاف در این زمینه تاکنون در زبان پارسی نبوده است."
خرید کتاب نادر پسر شمشیر با تخفیف ویژه
2. کتاب نادر شمشیر پرشیا نوشته مایکل اکس ورثی | ترجمه‌ی علیرضا حسینی
داستان نادرشاه مثل یک نمودار پر فراز و نشیب تلخ است که از بی‌نام و نشانی شروع شده به تحریکات بی‌رحمانه پیروزی‌های نظامی، شکوه و ثروت، خطا، وحشت، ناکامی، درنده‌خویی ددمنشانه، پریشانی ذهنی و مرگ ختم می‌شود، آن هم در زمان و مکانی تاریخی که برای بیشتر خوانندگان غربی، ناشناخته است. نادر که در ربع اول قرن هجدهم میلادی به عنوان جنگ سالاری گمنام و از اصل و نسبی گمنام‌تر کار خود را شروع کرد، ایران را از اشغال افغان‌ها رها کرد، ترک‌های عثمانی را اخراج کرد، با درایت خود روس‌ها را از ایران بیرون راند، به قلمروی عثمانی حمله کرد و عثمانی‌ها را در آن‌جا شکست داد، خود را شاه اعلام کرد، در افغانستان به افغان‌ها حمله کرد و دوباره بر آنان مسلط شد، سپس به هند حمله کرد و دهلی را تصرف کرد، به آسیای میانه حمله برد و ترکمن‌ها و ازبک‌ها را سرکوب کرد، آن‌گاه به غرب بازگشت و بار دیگر جنگی پیروزمندانه را علیه عثمانی‌ها به راه انداخت. شاید بتوان گفت ارتشی که نادر ایجاد کرده بود، در اوایل دهه ۱۷۴۰ قدرتمندترین ارتش کل جهان بوده است و گروه افسران او به رهبرانی تبدیل شدند که بعدها در افغانستان و گرجستان، دولت‌هایی مستقل تشکیل دادند. اما او پس از نبرد دهلی توان خود را از دست داد. بیمار شد، در حرص و آز، جنون و بی‌رحمی بیمارگونه‌ای فرو رفت و در نهایت به دست افسران خود به قتل رسید.
این کتاب توسط نویسنده خارجی نوشته شده است و نگاه متفاوتی به نادر دارد و نادر را از تمام زوایا معرفی می نماید که در نوع خود منحصربه فرد می باشد .
3.کتاب نادر شاه افشار : ترجمه و تالیف دکتر رضازاده شفق
این کتاب نیز یکی از معروفترین و جامع ترین کتاب منتشر شده درباره نادر شاه افشار است که در ابتدا تمام نقل هایی که از نادرشاه در کتاب های معتبر تاریخی شده است پرداخته سپس به اصل و نسب و زندگینامه نادر اشاره کرده است و انتها به جنگ ها و فتوحاتی که نادر از ابتدا تا انتها عمر خود انجام داده به طور مفصل شرح داده است.این که کتاب به زبان ساده و به زبان شیرین نگارش شده است.
دیدگاه خود را بنویسید