کتاب خمسه نظامی گنجوی ( متن کامل)

📕 خمسه نظامی متشکل از آثار زیر است:

1.  مخزن‌الاسرار – مجموعه‌ای از حکایت‌ها و پندهای اخلاقی با مضامین عرفانی و فلسفی.
2. خسرو و شیرین – داستان عاشقانه خسرو پرویز، پادشاه ساسانی، و شیرین، بانوی ارمنی، با ماجرایی پرفراز و نشیب.
3. لیلی و مجنون – روایت سوزناک عشق نافرجام قیس و لیلا، سرشار از احساس و تصویرسازی شاعرانه.
4. هفت پیکر – زندگی بهرام گور و هفت گنبد رنگین که هر یک روایت یک داستان و آموزه اخلاقی است.
5. اسکندرنامه – سرگذشت اسکندر مقدونی در دو بخش «شرفنامه» و «اقبالنامه» با مضامین تاریخی، فلسفی و عرفانی.

👥 شخصیت‌ها

• خسرو پرویز – پادشاه ساسانی و قهرمان داستان عاشقانه خسرو و شیرین.
• شیرین – بانوی ارمنی، نماد عشق وفادار.
• لیلی و مجنون – عاشقان افسانه‌ای که مرزهای هجران را پشت سر می‌گذارند.
• بهرام گور – شاه حکایت‌گر هفت گنبد.
• اسکندر مقدونی – فرمانروای جویای آگاهی و افق‌های تازه.

 موضوع کتاب خمشه نظامی

خمسه مجموعه‌ای است که پیام‌های گوناگون را در قالب شعر بیان می‌کند:

• اهمیت عشق و وفاداری (خسرو و شیرین، لیلی و مجنون)
• پرهیز از حرص و خودبینی (مخزن‌الاسرار)
• شناخت خویشتن و جهان (اسکندرنامه)
• جست‌وجوی کمال اخلاقی و زیبایی در زندگی (هفت پیکر)

نظامی گنجوی (۵۳۰ – ۶۰۷ هجری قمری) از بزرگ‌ترین شاعران و داستان‌سرایان ایران در سده ششم هجری است که با مهارت بی‌نظیرش در سرودن منظومه‌های عاشقانه و اخلاقی، جایگاه ویژه‌ای در ادبیات فارسی دارد. مهم‌ترین آثار او «پنج‌گنج» یا «خمسه» هستند که شامل «مخزن‌الاسرار»، «خسرو و شیرین»، «لیلی و مجنون»، «هفت پیکر» و «اسکندرنامه» است. اشعارش ترکیبی از زبان شاعرانه، تصویرپردازی هنرمندانه و عمق مفاهیم انسانی‌اند.

مشخصات کتاب خمسه نظامی

Khamseh Nezami

بر اساس نسخۀ سعدلو (قرن هشتم هجری) 

و مقابله با نسخۀ آکادمی شوروی و تصحیح وحید دستگردی

 تصحیح، مقدمه و واژه نامه از سامیه بصیر مژدهی.

کتاب حاضر شامل پنج شعر روایی بلند به شرح زیر  است.

1. مخزن‌الاسرار (برگردان فارسی: انبار رازها)، سرودهٔ ۵۷۰ قمری/۱۱۶۳ میلادی
2. خسرو و شیرین، سرودهٔ ۵۷۶ قمری/۱۱۷۷ تا ۱۱۸۰ میلادی
3. لیلی و مجنون، سرودهٔ ۵۸۴ قمری/۱۱۹۲ میلادی
4. هفت‌پیکر، سرودهٔ ۵۹۳ قمری/۱۱۹۷ میلادی
5. اسکندرنامه دارای دو بخش به نام‌های شرفنامه و اقبال‌نامه، سرودهٔ ۵۹۹ قمری یا به روایتی ۶۰۷ تا ۶۱۱ قمری/۱۱۹۷ میلادی یا به روایتی ۱۱۹۶ تا ۱۲۰۲ میلادی