کتاب قصه های هزار و یک شب: حکایت علی بن بکار و شمس النهار

خلاصه داستان «حکایت علی بن بکار و شمس النهار»

• علی بن بکار، جوانی زیبارو و اهل بصره، در سفری به بغداد با شمس النهار، کنیزکی فرنگی‌تبار و محبوبِ خلیفهٔ عباسی، آشنا می‌شود. دو نفر دلباختهٔ یکدیگر می‌گردند، اما عشق آن‌ها به دلیل جایگاه شمس النهار به عنوان کنیز خلیفه و خطرات ناشی از خشم او، غیرممکن به نظر می‌رسد.
• آن‌ها با کمک واسطه‌هایی مانند ابوالحسن (دوست علی) و نُزهه (همدست شمس النهار)، به صورت پنهانی دیدار می‌کنند و نامه ردوبدل می‌کنند.
• با افشای رابطه، خلیفه از ماجرا باخبر می‌شود و شمس النهار را تحت نظر قرار می‌دهد. اضطراب و بیماری ناشی از دوری، علی بن بکار را از پا درمی‌آورد و شمس النهار نیز در غم او می‌میرد. داستان با مرگ هر دو عاشق و سوگ دوستانشان به پایان می‌رسد.

درونمایه‌ها:

• عشق ناکام و تقدیر تراژیک: تقابل عشق با ساختارهای قدرت و اجتماع.
• نقش زنان در نظام ارباب-بردگی: شمس النهار با وجود زیبایی و فرهیختگی، به عنوان کنیز، فاقد اختیار بر سرنوشت خویش است.
• خیانت و حسادت: برخی شخصیت‌های فرعی (مانند خلیفه یا واسطه‌ها) به عنوان موانع عشق عمل می‌کنند.
• مرگ به عنوان رهایی: مرگ عاشقان تنها راه رهایی از رنج جدایی تصویر می‌شود.

نکات ادبی:

• این حکایت برخلاف بسیاری از داستان‌های هزارویک شب، فاقد عناصر جادویی است و بر واقعگرایی عاطفی تمرکز دارد.
• توصیف‌های دقیق از فضای شهر بغداد، کاخ خلیفه و زندگی درباری، بازتابی از شکوه تمدن عباسی است.