کتاب شرف نامه | نظامی گنجوی
از خمسه نظامی | تصحیح وحید دستجردی
شرف‌نامه از تولد و دوران جوانی اسکندر آغاز می‌شود، سپس مسیر او را از رویارویی با پادشاهان و جنگاوران بزرگ، فتح سرزمین‌ها، عبور از سرزمین‌های ناشناخته و تلاش برای دستیابی به مرزهای جهان دنبال می‌کند. این بخش بیشتر جنبه حماسی و پهلوانی دارد و تصویر اسکندر به عنوان فرمانده‌ای بی‌باک و نیرومند را ارائه می‌دهد.
شخصیت‌ها
- اسکندر مقدونی – پادشاه جوان و فاتح افسانه‌ای جهان
- پادشاهان مغلوب – نمایندگان سرزمین‌ها و اقوام گوناگون
- یاران و سرداران اسکندر – همراهان او در لشکرکشی‌ها
- رزمندگان و پهلوانان – شخصیت‌های حماسی که موانع و چالش‌های داستان را شکل می‌دهند
موضوع و پیام داستان
شرف‌نامه بر مفاهیمی مانند اراده، شجاعت، تدبیر و رهبری تأکید دارد. پیام ضمنی آن این است که شکوه ظاهری و قدرت مادی در نهایت گذراست و سرانجام هر پادشاهی پایان می‌یابد، اما نام و کردار او در تاریخ ماندگار می‌شود.
جایگاه اثر
این اثر یکی از شاخص‌ترین منظومه‌های حماسی در شعر فارسی است و زمینه‌ساز بخش دوم اسکندرنامه یعنی «اقبال‌نامه» می‌شود. شرف‌نامه همچنین الهام‌بخش نگارگری‌های تاریخی و روایت‌های شفاهی زیادی در فرهنگ ایران و سرزمین‌های همسایه بوده است.
نظامی گنجوی (۵۳۰ – ۶۰۷ هجری قمری) از بزرگ‌ترین شاعران و داستان‌سرایان ایران در سده ششم هجری است که با مهارت بی‌نظیرش در سرودن منظومه‌های عاشقانه و اخلاقی، جایگاه ویژه‌ای در ادبیات فارسی دارد. مهم‌ترین آثار او «پنج‌گنج» یا «خمسه» هستند که شامل «مخزن‌الاسرار»، «خسرو و شیرین»، «لیلی و مجنون»، «هفت پیکر» و «اسکندرنامه» است. اشعارش ترکیبی از زبان شاعرانه، تصویرپردازی هنرمندانه و عمق مفاهیم انسانی‌اند.
تصاویری از متن کتاب
