کتاب هایدی (متن کامل)
👤 یوهانا اشپیری - ترجمه فاطمه شکری 🔸 نشر عطش
داستان تاریخی / داستان عاشقانه
ادبیات داستانی / ادبیات نوجوان
ادبیات کلاسیک / عاشقانه
کتاب نوجوان
👩 معرفی کتاب هایدی
کتاب هایدی رمان معروف یوهانا اشپیری، داستان زندگی دختری را روایت میکند که در آلپ سوئیس به مراقبت از پدربزرگ خود میپردازد.
هایدی (Heidi)، دختر بچهای پنج ساله است که یک سال بعد از تولدش، پدر و مادرش را در سانحهای از دست میدهد و خالهاش سرپرستی او را بر عهده میگیرد. شروع داستان از زمانی است که خالهی هایدی کاری در شهر فرانکفورت پیدا میکند و دیگر نمیتواند از او نگهداری کند. بنابراین تصمیم میگیرد که هایدی را نزد پدربزرگش که تنها فامیل اوست ببرد تا مسئولیت سرپرستیاش را به عهده بگیرد.
اما پدربزرگ در دامنهی کوههای آلپ دور از روستا و مردمش، به تنهایی روزگار میگذراند و ظاهراً دوست ندارد با کسی مراودهای داشته باشد. مردم از او دوری میکنند چون معتقدند که او باعث مرگ پسر و عروسش یعنی پدر و مادر هایدی شده است و به همین علت هم با خاله که میخواهد هایدی را نزد او بفرستد مخالف هستند. با این وجود او پس از مدتی به کوههای آلپ میرود تا همراه پدربزرگش زندگی کند و خیلی زود خود را در قلب پیرمرد جا میکند. اما درست زمانی که او و پدربزرگ به هم وابسته میشوند، خالهاش او را نزد دختر فلج ثروتمندی میفرستد.
یوهانا اشپیری (Johanna Spyri) نویسندهی داستانهای کودکان با نگارش رمان هایدی به شهرت جهانی دست یافت. البته بیشترین معروفیت او از طریق ساخت انیمیشن هایدی به دست آمد که در تلویزیون تمامی کشورها به نمایش گذاشته شده است. این رمان ادبی به قدری شهرت دارد که منطقهای در سوئیس به نام هایدیلند نامگذاری شده است. تا کنون فیلمها، مجموعههای تلویزیونی، انیمیشینها و بازیهای ویدئویی زیادی بر پایهی داستان هایدی خلق شدهاند.
خلاصه داستان «هایدی»
هایدی، دختری یتیم و شاداب است که پس از چند سال زندگی در نزد خالهاش، به خانهی پدربزرگ در کوهستان آلپ فرستاده میشود. پیرمردی که گوشهگیر و لجباز است، در ابتدا از حضور دخترک ناراحت است، اما عشق و سادگیِ هایدی، آرامآرام قلب سخت او را نرم میکند.
زندگی در طبیعت و دوستی با چوپان کوچکی به نام پیتر، به هایدی معنا و سرخوشی میبخشد. اما هنگامی که او برای همراهی با دختر معلولی به نام کلارا به شهر فرستاده میشود، دلتنگی برای کوهستان آغاز میشود.
در نهایت، حضور هایدی موجب شفا و زندگی دوبارهی بسیاری از شخصیتها میگردد — استعارهای از نیروی معجزهآسای خیر، صداقت و عشق انسانی.
موضوع، دستهبندی و پیام اصلی کتاب «هایدی» در یک نگاه
موضوع: ادبیات کلاسیک کودک و نوجوان، ارزشهای انسانی و زیبایی طبیعت
دستهبندی: داستان کلاسیک – اخلاقی / رمان رشد شخصیت / ادبیات کودک
پیام اصلی: طبیعت و مهر، دو نیروی شفابخش روح انساناند. سادگی و صداقت میتوانند سختترین دلها را نرم کنند و شادی واقعی در اتصال دوباره با طبیعت و انسانهاست.
آنچه در کتاب «هایدی» خواهید خواند
- سفر احساسی دختری که شادی میبخشد و زندگی اطرافیانش را تغییر میدهد
- تضاد میان خلوص طبیعت و مصنوعی بودن زندگی شهری
- رشد روحی یک کودک از معصومیت به درک عمیقتری از رنج و محبت
- شخصیتپردازیهای بهیادماندنی: پدربزرگ، پیتر، کلارا و مادام روتنمایر
- صحنههایی شاعرانه از آلپ، همراه با فضایی پر از نور، صلح و صمیمیت
بخش هایی از متن کتاب هایدی . . .
اتفاقات عجیب و غریبی در خانه میافتاد. هر روز صبح، موقعی که خدمتکاران به طبقۀ پایین میآمدند میدیدند در جلویی خانه باز است. اول همه فکر میکردند دزد به آنجا آمده است؛ اما چیزی از خانه دزدیده نشده بود. با وجود اینکه دوبار در را قفل میکردند باز هم هر روز صبح همین اتفاق میافتاد. سرانجام جان و سباستین تصمیم گرفتند یک شب کشیک بدهند و ببینند آن روح چه کسی است. آنها مسلح و آماده شدند، داروی نیروبخششان را نیز خوردند و به یکی از اتاقهای طبقۀ پایین رفتند. ابتدا شروع به صحبت کردند؛ اما طولی نکشید که خوابشان گرفت و به صندلیهایشان تکیه کردند. وقتی زنگ ساعت برج کلیسای قدیمی به صدا درآمد، سباستین از خواب پرید و دوستش را که بیدار کردنش کار چندان آسانی نبود از خواب بیدار کرد. بالاخره جان از خواب بیدار شد و هر دو با هم به سالن رفتند. همان لحظه باد شدیدی وزید و شمعی که جان در دست گرفته بود خاموش شد. او باعجله به عقب برگشت و نزدیک بود سباستین را که پشت سرش ایستاده بود بیندازد. سباستین را به داخل اتاق کشاند و با عجله در را قفل کرد. وقتی دوباره شمع را روشن کرد، سباستین متوجه شد جان از ترس رنگش پریده است و مثل بید میلرزد. سباستین که چیزی ندیده بود با اضطراب پرسید: «چی شده؟ چی دیدی؟»
جان نفس نفس زنان گفت: «در باز بود و یک روح سفید روی پلهها ایستاده بود؛ از پلهها بالا رفت و یک دفعه غیبش زد.» عرق سرد از پشت کمر سباستین جاری شد. آنها تا صبح همانجا بدون حرکت نشستند. سپس در را بستند و به طبقۀ بالا رفتند تا موضوع را به خانم خانه گزارش بدهند. خانم خانه که با اشتیاق منتظر بود داستان را شنید و فوراً برای آقای سزمن نامهای نوشت. او گفت که از شدت ترس دستهایش بیحس شده و اتفاقات وحشتناکی در خانه میافتد؛ سپس داستان حضور روح در خانه برای او تعریف کرد. آقای سزمن در جواب نوشت نمیتواند کارش را رها کند و به خانم روتنمایر توصیه کرد از مادرش بخواهد نزد آنها بیاید؛ چون خانم سزمن میتوانست بهراحتی موضوع روح را حل کند.
ویژگیهای منحصربهفرد کتاب «هایدی»
- داستانی چندنسلی: الهامبخش هم برای کودکان و هم بزرگسالان
- زبان توصیفی زنده و تصویری: آمیخته با رنگ، بو و موسیقی طبیعت
- ترجمهی لطیف فاطمه شکری که لحن شاعرانه و کودکانهی متن اصلی را حفظ کرده است
- چاپ و صفحهآرایی انتشارات عطش با فونت خوانا و طراحی دوستدار کودک
- منبع آموزشی اخلاقی برای مدارس و والدین در تربیت احساسی کودکان
کتاب «هایدی» به چه کسانی پیشنهاد میشود؟
- نوجوانان و جوانانی که میخواهند دنیای درونی خود را بشناسند
- والدین و مربیانی که به دنبال کتابی آموزنده و الهامبخش برای کودکان هستند
- علاقهمندان به ادبیات کلاسیک اروپایی و رمانهای تربیتی
- عاشقان طبیعت، کوه و زندگی ساده و بیریا
مخاطبان کتاب «هایدی» چه گروه سنی هستند؟
ردهی سنی پیشنهادی: از ۹ تا ۱۶ سال
اما با توجه به مضامین عمیق عاطفی و فلسفی، مطالعهی آن برای بزرگسالان نیز لذتبخش و آرامشبخش است.
افتخارات و جایگاه بینالمللی کتاب «هایدی»
- یکی از سه رمان کودک برتر تمام دوران در نظرسنجی BBC Classics (۲۰۰۷)
- ترجمهشده به بیش از ۶۰ زبان جهان و فروش میلیونی در قالب نسخههای چاپی و صوتی
- اقتباس در بیش از ۲۰ فیلم و انیمیشن از جمله انیمهی محبوب «هایدی دختر آلپ»
- اثری الهامبخش در برنامههای تربیتی و آموزش محیطزیست در اروپا
- نامزد حضور مداوم در فهرست «کتابهای ضروری ادبیات جهان» یونسکو
آشنایی با نویسنده | یوهانا اشپیری
یوهانا اشپیری (Johanna Spyri)، نویسندهی سوییسی (۱۸۲۷–۱۹۰۱)، از پیشگامان ادبیات کودک است. او با تسلط بر روانشناسی کودکان، در آثارش تضاد میان شهر و کوه، رنج و خوشی، و سادگی و تمدن را میکاود.
«هایدی» مشهورترین اثر اوست که در زمان حیاتش بیش از هر کتاب دیگری در آلمان و سوئیس خوانده شد. اشپیری با نثری سرشار از احساس، به کودکان آموخت که زیبایی در مهربانی و زندگی پر از آرامش نهفته است.
