کتاب "رستاخیز" (Resurrection) آخرین رمان بلند "لئو تولستوی" (Leo Tolstoy) نویسنده شهیر روس است که در سال 1899 منتشر شد و از برجسته‌ترین آثار ادبیات جهان محسوب می شود که به مسائل اخلاقی، اجتماعی و مذهبی می‌پردازد. داستان حول محور زندگی پرنس دمیتری ایوانویچ نخلیودوف، اشراف‌زاده‌ای ثروتمند و مرفه میچرخد. او در جریان یک دادگاه به عنوان عضو هیئت منصفه شرکت میکند و متوجه میشود متهم، کاتیوشا ماسلوا، خدمتکاری است که سالها پیش او را فریب داده و رها کرده بود. کاتیوشا به جرم قتل ناخواسته محاکمه میشود و نخلیودوف با احساس گناه عمیق، سعی میکند برای جبران گذشته، به او کمک کند و حتی او را همراهی کند تا به تبعیدگاهش در سیبری برود. این سفر، نقطۀ آغاز تحول اخلاقی و روحی نخلیودوف است که به انتقاد تند تولستوی از نظام قضایی، نابرابریهای اجتماعی و ریاکاری مذهبی تبدیل میشود.
- توبه و رستاخیز اخلاقی: تلاش برای جبران اشتباهات گذشته و کشف معنای واقعی انسانیت.
- نقد اجتماعی: پرداخت به فقر، بی‌عدالتی، فساد در نظام قضایی و شکاف طبقاتی در روسیه تزاری.
- مذهب و اخلاق: نقد ریاکاری کلیسا و تأکید بر اخلاقیات مبتنی بر عشق و همدلی.
- حقوق زنان: نمایش موقعیت آسیب‌پذیر زنان در جامعه مردسالار.
ویژگیهای ادبی:
- نثر ساده اما عمیق و تأمل‌برانگیز.
- شخصیتپردازی روانکاوانه و واقعگرایانه.
- ترکیب داستان با فلسفه و اندیشه‌های اخلاقی تولستوی.
- توصیفهای دقیق از جامعه روسیه در آستانه انقلاب.
نکات مهم:
- این کتاب به دلیل مواضع تند تولستوی علیه کلیسای ارتدکس و نظام تزاری، در زمان انتشار جنجال‌برانگیز شد و منجر به تکفیر او توسط کلیسا گردید.
- "رستاخیز" نه تنها یک داستان، بلکه بیانیه‌ای سیاسی-اخلاقی است که تأثیر عمیقی بر ادبیات و جنبشهای اجتماعی گذاشت.
بخش هایی از متن کتاب (( رستاخیز))
یکى از فکرهاى باطلى که از همه شناخته‌تر است و کم‌وبیش در همه کس یافت مى‌شود، این است که همه گمان مى‌کنند هر فردى داراى خصلت‌هایى مشخص و قطعى است: آدم‌هایى خوبند و آدم‌هایى بد، تیزهوش یا خنگ و احمق، پرشور و شوق یا بى‌تفاوت و بى‌احساس و از این قبیل. آدم‌ها این‌گونه ساخته نشده‌اند. مى‌توانیم این را درباره‌ى یک نفر بگوییم که خود را خوب یا بد نشان مى‌دهد، بیش‌تر وقت‌ها باهوش است یا خنگ، پرشور و شوق یا بى‌تفاوت و بى‌احساس و یا برعکس، اما درست نیست بگوییم یک نفر خوش‌نیت یا هوشمند است و دیگرى بدجنس یا خنگ. بااین‌همه به این صورت درباره‌شان قضاوت مى‌کنیم. این کار غلط است.
آدم‌ها شبیه رودخانه‌ها هستند: همگى از یک عنصر ساخته شده‌اند، اما گاهى باریک یا پهن هستند، گل‌آلود یا زلال، سرد یا ولرم. آدم‌ها هم این‌گونه‌اند. هر کس بذر همه‌ى ویژگى‌هاى انسانى را در خودش دارد و گاه این سوى سرشتش را نشان مى‌دهد و گاه سوى دیگر را، حتا خیلى وقت‌ها هم ضمن حفظ سرشت واقعى‌اش، کاملاً متفاوت با آن‌چه هست به‌نظر مى‌رسد. در بعضى افراد این تغییرها به‌خصوص به‌صورت خشنى آشکار مى‌شود. دیمیترى جزو این گروه بود؛ تغییرها در او، برحسب علت‌هایى جسمى یا روحى ایجاد مى‌شدند. درحال‌حاضر در یکى از این بحران‌ها به‌سر مى‌برد.
فیلم‌های ساخته شده با اقتباس از کتاب رستاخیز:
- فیلم صامت رستاخیز (1918) به کارگردانی ادوارد خوزه (Edward José)
- فیلم رستاخیز (1960) به کارگردانی میخائیل شوایتسر (Mikhail Schweitzer) با هنرنمایی تامارا سایومینا (Mikhail Schweitzer) و یوگنی سویونوویچ (Yevgeny Semyonovich). برنده جایزه بهترین بازیگر زن در جشنواره بین‌المللی فیلم لوکارنو.
دیدگاه خود را بنویسید